|
Untitled Document
WARTO WIEDZIEĆ
Podział środków psychoaktywnych
Amfetaminy i kokaina, czyli stymulanty
|
Farmakokinetyka
|
Efekty bezpośrednie (mała dawka)
|
Efekty bezpośrednie (duża dawka)
|
Tolerancja
|
Zespół odstawienny
|
Podawane doustnie lub przez nos zaczną działać po 10-15 min.; Dożylnie po 30 sekundach; palona kokaina jeszcze szybciej. Metabolizm kokainy jest szybki - 20-80 min.,
amfetaminy utrzymują się dłużej od 4-12 godzin,a metabolity w moczu utrzymują się 2-3 dni.
|
Efekty fizjologiczne - pobudzenie, przyspieszona akcja serca, zwiększone ciśnienie krwi i wydzielanie potu, podnosi się temperatura ciała i rozszerzają się źrenice.
Tłumi łaknienie. Efekty behawioralne - uczucie radości, poprawa nastroju, zwiększenie czujności, pobudzenie, bezsenność, zwiększa wytrzymałość, zwiększenie odporności na zmęczenie i monotonię.
|
Stany psychotyczne - przekonania paranoidalne, narzucone stereotypowe zachowania (np. rwanie włosów), halucynacje, świąd skóry. Ryzyko śmierci w wyniku przedawkowania kokainy przez:
niewydolność układu oddechowego (drgawki, napady szału), arytmię i fibrylację serca, zawał serca, wzrost ciśnienia krwi (wylew)
|
Kokaina wytwarza tolerancję natychmiastową (mija po 24 godzinach), tzn. efekty po pierwszej dawce narkotyku nie zostaną wytworzone jeżeli w krótkich odstępach czasu będzie przyjęta kolejna dawka,
chyba,że zostanie zwiększona. Nie ma spójnych wyników badań nad tolerancją długoterminową.
|
Nie dają wyraźnych fizycznych objawów zagrażających życiu. Jest silny głód narkotykowy (psychiczny): 1-14 dni - depresja, naprzemiennie wyczerpanie i pobudzenie, 1-10 tygodni - głód, depresja,
niemożność odczuwania przyjemności (ahedonia). Inne objawy: palacze kokainy skarżą się na bóle w klatce piersiowej, bezsenność, zmęczenie, infekcje nosa i zatok, krwotoki z nosa, bóle głowy.
|
Opiaty (opium, heroina, morfina, kodeina, metadon, kompot, brown sugar)
|
Farmakokinetyka
|
Efekty bezpośrednie (mała dawka)
|
Efekty bezpośrednie (duża dawka)
|
Tolerancja
|
Zespół odstawienny
|
Palenie lub wdychanie przez nos, domięśniowo i podskórnie. Metabolizm
jest szybki, 90% wydalane jest w ciągu jednego dnia. Ślady morfiny utrzymują
się w moczu 2-4 dni.
|
Senność, euforia, obniżenie ciepłoty ciała, ciężkość kończyn, nudności
i wymioty, zwężenie źrenic (tzw. szpilki przy zatruciu opiatami), niewydolność
oddechowa, łagodzenie bólu
|
Brak euforii
|
Pojawia się bardzo szybko
|
8-12 godzin od ostatniej dawki pojawiają się objawy podobne do grypy,
takie jak: katar, łzy, pocenie się, dreszcze, drażliwość. Później - rozszerzenie
źrenic, wstręt do jedzenia, gęsia skórka. 48-72 godzin od ostatniej dawki
dochodzą bóle brzucha nudności, wymioty, biegunka, spastyczne ruchy ramion
i nóg, samoistna erekcja i wytrysk u mężczyzn, orgazm u kobiet, trudności
z jedzeniem i przełykaniem, co grozi skrajnym wyczerpaniem.
|
Kanabinole (marihuana, haszysz, olej haszyszowy)
|
Farmakokinetyka
|
Efekty bezpośrednie (mała dawka)
|
Efekty bezpośrednie (duża dawka)
|
Tolerancja
|
Zespół odstawienny
|
Najczęściej palone w formie papierosa. THC wdychane podczas palenia
zaczyna działać w ciągu kilku minut, szczytowe stężenie - 30-60 minut.
Działa 2-4 godziny. Metabolity wydalane są powoli (utrzymują się w moczu
nawet do 30 dni)
|
Słodka woń oddechu i włosów, podrażnienie spojówek, rozszerzone źrenice,
rozmowność, czasami suchość w ustach, pragnienie, bóle i zawroty głowy,
kaszel, wahania w oddychaniu i temperaturze ciała. Spadek aktywności
psychomotorycznej - uczucie zrelaksowania i uspokojenia. Szybka i niewyraźna
mowa, gadatliwość, chichot. Zmysły są bardziej wyczulone - intensywne
wrażenia dotykowe, słuchowe, wzrokowe, zapachowe. Dysfunkcja koordynacji
ruchowej, osłabienie pamięci, osłabienie koncentracji, zmiana w postrzeganiu
czasu, stan beztroski i odprężenia.
|
Marihuana zawiera więcej smoły i czynników rakotwórczych niż tytoń,
co grozi nowotworami płuc. Długotrwałe zażywanie marihuany zakłóca działanie
układu rozrodczego.
|
Brak jednoznacznych dowodów. Czasami dochodzi do fizycznego uzależnienia
(rzadko, a mechanizmy nie są znane) i to przy zażywaniu dużych dawek
przez dłuższy czas.
|
Tzw. zespół amotywacyjny, czyli apatia, zmniejszona efektywność, utrata
ambicji, zmniejszone poczucie celu, trudności z uwagą i koncentracją.
|
Leki - depresanty i środki wziewne hamujące czynność OUN
|
Farmakokinetyka
|
Efekty bezpośrednie (mała dawka)
|
Efekty bezpośrednie (duża dawka)
|
Tolerancja
|
Zespół odstawienny
|
Podawane doustnie lub domięśniowo, podskórnie lub dożylnie, wdychane
|
Wszystkie środki z grupy depresantów hamują OUN, łagodzą lęk, wywołują
senność, wspólną cechą środków wziewnych jest zdolność wywoływania euforii
z zawrotami głowy w trakcie wdychania
|
Ogólne znieczulenie, śpiączka, śmierć. Środki wziewne prowadzą do uszkodzeń
mózgu.
|
Barbiturany - szybko wytwarza się tolerancja. Istnieje duże ryzyko przedawkowania.
Benzodiazepiny są bezpieczniejsze, ale także uzależniają.
|
Silne objawy abstynencyjne - drżenie, pocenie się, majaczenie, drgawki,
bezsenność. Zespoły abstynencyjne benzodiazepin nie są tak silne jak
w przypadku barbituranów.
|
Środki halucynogenne:
Środki halucynogenne to grupa narkotyków posiadających zdolność do zmiany
funkcji postrzegania, funkcji poznawczych oraz stanów emocjonalnych. Można
je podzielić na 4 grupy:
1. Serotoninergiczne środki halucynogenne (LSD i związki pochodne)
LSD podawane jest w formie tabletek, w żelu lub jego roztwór nakładany jest
na papier. LSD jest szybko wchłaniany, a skutki działania można zaobserwować
w przeciągu 20-60 minut po spożyciu. Skutki działania trwają 8-12 godzin,
a narkotyk jest szybko metabolizowany i wydalany z organizmu. Fizjologiczne
skutki działania LSD - rozszerzenie źrenic, zwiększona częstość akcji serca,
podwyższone ciśnienie krwi, podwyższona temperatura ciała oraz zwiększona
potliwość. Psychologiczne skutki działania - są bardzo różne u różnych
osób. Najczęściej pojawiające się halucynacje wzrokowe: wybuchy spirali
i wiry, błyskające światła, zwiększona jasność i intensywność kolorów,
smugi lub dymy oraz odczucie ruchu w stałych przedmiotach (np. ściana oddycha).
Nastrój jest labilny, pojawiają się dziwaczne doznania poznawcze. Uboczny
skutek - ostre i paranoidalne reakcje na narkotyk oraz zjawisko zwane retrospekcją
- ponowne doznanie niektórych aspektów podróży halucynogennej, która
mogła mieć miejsce kilka miesięcy lub nawet lat temu, tzw. flash back.
Środki halucynogenne mogą przyspieszać lub zaostrzać psychozę czy też zaburzenia
emocjonalne.
2. Amfetaminy metylowe (MDMA, czyli ecstasy i inne)
Wywołują słabsze lub żadnych halucynacji wzrokowych. Efektem działania jest
łagodna euforia, której towarzyszy otwartośc i brak zachowań obronnych.
Zażywane doustnie, wstrzykiwane lub wchłaniane przez nos. Wchłaniane są
bardzo szybko i działają ok. 6-7 godzin. Wywołują: zwiększenie częstości
akcji serca, podwyższenie ciśnienia krwi, rozszerzenie źrenic, napięcie
mięśni, osłabienie apetytu i bezsenność. Psychologiczne skutki to: euforia,
zwiększony afekt emocjonalny, obniżone reakcje samoobronne, poprawa umiejętności
komunikowania się. Halucynacje są rzadkie. Wśród osób zażywających ecstasy
odnotowano ostre i trwałe problemy neuropsychiatryczne oraz ostre rekacje
toksyczne w tym śmiertelne przedawkowania.
3. Antycholonergiczne środki halucynogenne (atropina, skopolamina)
W małych dawkach stosowane są w medycynie, w dużych mogą wywoływać skutki
halucynogenne. Występują w takich roślinach jak: wilcza jagoda, liście bielunia
i lulek czarny. Wywołują półsen, który charakteryzuje się żywymi wizjami
i bardzo słabym późniejszym zapamiętywaniem tego doświadczenia. Osoba pod
ich wpływem majaczy i wygląda na zdezorientowaną, ale jest w stanie opisać
swoje wizje. Może być śmiertelna.
4. Dysocjacyjne znieczulające środki halucynogenne (PCP, ketamina)
Wstrzykiwana lub palona, do najwyższego stężenia w krwi dochodzi w ciągu
5-15 minut, przy zażyciu doustnym po 2 godzinach. Narkotyk pozostaje w organizmie
niezmetabolizowany przez ponad dwa dni, a w moczu wykrywany jest przez kilka
tygodni. Mała dawka wywołuje uczucie euforii oraz odrętwienie przypominające
odurzenie alkoholowe. Może wystąpić niewyraźna mowa i brak koordynacji ruchowej.
Dana osoba może być w stanie katatonii i sztywna, o pustym spojrzeniu, ale
też agresywna i nadmiernie ruchliwa. Występuje: nadmierne pocenie się, wzmożona
akcja serca, podwyższone ciśnienie krwi, oczopląs. Osoby używające PCP mówią
o zamazanej lub podwójnej wizji, ale rzadko o halucynacjach wzrokowych. Występują
raczej zmiany w postrzeganiu ciała - zniekształcenia zmysłu dotyku. Skutki
działania trwają od 4-6 godzin. Przedawkowanie może zakończyć się napadami,śpiączką
lub śmiercią z powodu niewydolności oddechowej. PCP łatwo wywołuje objawy
psychotyczne. Psychoza charakteryzuje się często paranoją i gwałtownym zachowaniem
- objawy te utrzymują się przez kilka dni.
|
|